...
Następnie można przejść do dodawania i odejmowania przejechanych kilometrów. Edycja odbywa się poprzez kliknięcie w wybranym miejscu na linii kilometrów. Kliknięcie na pasku w danym miejscu powoduje wyświetlanie czerwonej kreski i zliczenie 5 kilometrów. Kolejne kliknięcie w to samo miejsce usuwa kreskę i odejmuje 5 kilometrów. Kliknąć można tylko w te miejsca, które w odczytach oznaczone są jako tryb jazdy.
7.2. Wprowadzanie tarcz
Poprzez menu Tarcze->Wprowadź tarczki z analizatora mamy dostęp do modułu odczytu danych z analizatora tarczek.
Po wybraniu tej pozycji z menu otwiera się okno odczytu aktywności z analizatora.
Pierwszą czynnością jaką musimy wykonać jest wybranie odpowiedniego portu COM do którego podłączyliśmy analizatora tarcz. Wyboru tego dokonujemy u dołu ekranu w polu wyboru Port COM analizatora. Przed rozpoczęciem odczytu aktywności z tarczki należy ustawić tarczkę na czytniku tak aby kreska szkła powiększającego ustawiona była na godzinie 12:00. W tym celu należy przekręcać koło na którym położona jest tarcza aż do momentu przecięcia się kreski zaznaczonej na szkle powiększającym z kreską wskazującą godzinę 12:00. Jeżeli na liście nei widać naszego portu COM możemy posłużyć się przyciskiem Odświerz aby dodać go do listy.
Po zakończeniu tych czynności należy wcisnąć przycisk Rozpocznij odczyt. Po naciśnieciu przycisku na ekranie pojawi się pusta tarczka na której będziemy mogli uzupełnić brakujące aktywności. Posługując się przyciskami szybkiego wyboru aktywności wybieramy jaką aktywność chcemy wyrysować na tarczy.
Do szybszego wybrania aktywności możemy użyć też klawiszy „1”, „2”, „3” i „4” z klawiatury naszego komputera. Wyrysowywana aktywność musi odpowiadać aktywności która znajduje się obecnie na analizowanej tarczy pod kreską na szkle powiększającym analizatora. Po wybraniu odpowiedniej aktywności przekręcamy koło analizatora aż do momentu kiedy dana aktywność na analizowanej tarczy kończy się i możemy wybrać kolejną aktywność.
W lewym górnym rogu ekranu widnieje zegar, który wskazuje na krórej godzinie znajduje się obecnie analizator. Dokładniejszy podgląd wyrysowanych czynności mamy po prawej stronie ekranu w tabeli z aktywnościami. Służy ona do precyzyjnego (co do minuty) wykreślenia aktywności.
Nasza praca kończy się kiedy aktywności odwzorowane na ekranie odpowiadają aktywnością zapisanym rzeczywiście na analizowanej tarczy. Po zakończeniu odczytu klikamy w przycisk „Zakończ odczyt”. W tym momencie wyrysowana tarczka przenoszona jest do głównego ekranu programu a my możemy zacząć analizę kolejnej tarczy. Po przeanalizowaniu tarcz kierowcy należy uzupełnić dane dla każdej tarczy i zapisać je w bazie. Zaleca się aby jednocześnie w głównym oknie nie było otwartych więcej niż około 30 tarcz – zależnie od wydajności komputera.
wprowadzanie tarczek do bazy
Odczytanie wszystkich aktywności na tarczce nie jest jednoznaczne z zapisaniem ich w bazie danych programu. Tylko tarczki zapisane w bazie służą do wygenerowanie raportów. Do wprowadzenia danych z tarczki i zapisania ich w bazie służy okno opcji po prawej stronie okna widoku analogowego. Tak więc, aby po skanowaniu tarcz wprowadzić dane kierowcy, samochodu, datę i stany licznika kilometrów, należy przejść do okna Dane.
Zalecane jest, aby przed skanowaniem posortować tarczki jednego kierowcy od najstarszej do najwcześniejszej w danym okresie, czyli przykładowo od poniedziałku do niedzieli w danym tygodniu. W przypadku skanowania tarczek z podwójnej ekipy zalecane jest wprowadzanie danych „parami”. W tym przypadku należy zaznaczyć opcję Dwóch, tak, aby wprowadzane dane kopiowały się dla drugiego kierowcy.
W zakładce Dane możemy wybrać kierowcę, pojazd, miejsce włożenia i wyjęcia tarczki, naczepę, stan początkowy licznika oraz stan końcowy. Wszystkie te dane możemy znaleźć na tarczce. Z pól wyboru możemy wybrać tylko tych kierowców i tylko te pojazdy/naczepy, które już wprowadziliśmy do bazy danych programu. Jeżeli jakiegoś kierowcy nie ma na liście, możemy go dodać, używając do tego przycisku Dodaj.
Oprócz tych danych możemy wpisać uwagi dla danej tarczki. Czasami istnieje potrzeba dodania takich uwag, np. kiedy kierowca z tyłu tarczki napisał powód z którego powstało wykroczenie. Poniżej pola Uwagi znajduje się lista przykładowych uwag, które możemy dodać przyciskiem „+”.
Jeżeli kierowca jeździ cały czas na tej samej trasie, możemy zaznaczyć opcję Zapamiętaj. Po zapisaniu tarczki do bazy, nazwy miejscowości pozostaną w polach edycyjnych.
W celu łatwiejszego odczytu danych zapisanych przez kierowcę na tarczce istnieje możliwość powiększenia tarczki, poprzez użycia przycisku scroll (kółka) myszki, dzięki przyciskom znajdującym się w prawym dolnym rogu
lub poprzez kliknięcie prawego przycisku myszki, po którym rozwija się menu:
Oprócz powiększania i pomniejszania obrazu tarczki w tym menu, istnieje możliwość wyboru ponownego szukania środka tarczki, ponownego odczytu tarczki oraz wycentrowania obrazu. Praktyczną opcją jest również Wyłącz/Włącz odczyt w celu zweryfikowania dokładności skanowania.
Po prawej stronie zakładki Odczyty znajduje się zakładka Dane, w której wpisuje się dane kierowcy, miejsce oraz datę włożenia i wyłożenia tarczki, stany liczników oraz numer rejestracyjny pojazdu.
Po przejściu na zakładkę Podsumowanie możemy zobaczyć podstawowe dane statystyczne danej tarczki.
Po uzupełnieniu Stanu końcowego licznika oraz Stanu początkowego licznika, które powinny być zapisane na każdej tarczce przez kierowcę, możemy sprawdzić zsumowane czasy pracy, postoju, gotowości i jazdy oraz przebytych kilometrów w okienku Podsumowanie.
Program zlicza całkowity czas jazdy, pracy, gotowości i postoju w danym dniu. Należy mieć na uwadze, że czas postoju nie jest czasem odpoczynku, co jest uwzględnione w raportach kontrolnych czasu pracy.
Na podstawie tych danych możemy sprawdzić, czy odczyt tarczki odbył się prawidłowo. Dostajemy też szybką informacje o czasie pracy kierowcy w danej dobie bez zapisywania tarczki do bazy.
Czasy przedstawione w podsumowaniu nie są równoważne z czasem pracy kierowcy w danej dobie pracowniczej według przepisów prawa pracy. Przepisy te różnią się w zależności od kraju.
Przycisk Zrównaj służy do niwelowania odchylenia Przebytych kilometrów i Kilometrów odczytanych z tarczy. Różnice mogą wynikać z błędów w odczycie, ·z podwójnej ekipy lub z prób manipulacji tachografem bądź licznikiem pojazdu.
W zakładce Podsumowanie znajduje się również interpretacja odczytów z danej tarczki, zgodnie z przepisami ustawy AETR oraz Rozporządzenia 561.
Informacje wskazane we wstępnej interpretacji nie są ostateczne i wynikają z interpretacji TYLKO JEDNEJ tarczy. Aby sprawdzić pełną zgodność z przepisami, należy przeanalizować przynajmniej dwa tygodnie czasu pracy w raporcie kontrolnym.
Po wciśnięciu przycisku Zapisz w bazie, widocznego w prawym dolnym rogu ekranu, program automatycznie przechodzi do odczytu następnej tarczki, a zapisana tarczka jest możliwa do wglądu w bazie (Tarcze/Przeglądaj). Jeżeli zaznaczymy opcję Nie usuwaj z listy, tarczka, ·po zapisaniu w bazie, nie zniknie z listy tarczek po lewej stronie. Opcja ta przydatna jest w sytuacji, gdy chcemy porównać dane z jednej tarczki z drugą, którą chcemy zapisać.
8.1. Wprowadzanie kilku pojazdów na jednej tarczy
Czasami istnieje konieczność wprowadzenia kilku pojazdów na jednej tarczce. Sytuacja taka ma miejsce wtedy, gdy jeden kierowca używa tej samej tarczy w więcej niż jednym pojeździe. Jeżeli chcemy prawidłowo rozliczyć zużycie paliwa dla każdego pojazdu, musimy posłużyć się opcją Kilka pojazdów na jednej tarczce w menu podręcznym.
Wybieramy na tarczy lub w tabeli Odczyty okres, którego rozpoczęcie pokrywa się ze zmianą pojazdu i wybieramy funkcję Kilka pojazdów na tarczce. Po wywołaniu tej funkcji otwiera się nowe okno, w którym możemy wybrać nowy pojazd i wpisać stany liczników dla tego pojazdu.
Po kliknięciu w przycisk Dalej nowy pojazd zostanie przypisany dla danej tarczki od okresu wybranego wcześniej z wpisanymi stanami licznika.
Poprawność wprowadzonego pojazdu można zweryfikować w zakładce Odczyty, gdzie numer porządkowy pojazdu, którym jechał kierowca, będzie widoczny w ostatniej kolumnie.
Używanie tej opcji jest uzasadnione, jeżeli chcemy kontrolować zużycie paliwa lub używamy Raportu przebiegu pojazdów. W innym przypadku wystarczy wybrać w zakładce Dane jeden pojazd, w którym kierowca zaczynał jazdę, ·a pozostałe pojazdy wpisać w uwagach do tarczki.
8.2. Wprowadzanie kilku tarczek na jeden dzień
Podczas wprowadzania tarczek do bazy Tachospeed sprawdza, czy na dany dzień i dany pojazd została już wprowadzona tarczka określonego kierowcy lub kierowców. W przypadku, gdy program odszuka w bazie zapisaną tarczkę w tym dniu możliwe są następujące sytuacje:
Podwójna ekipa;
Jazda zmianowa;
Kierowca kierował dwoma lub więcej pojazdami danego dnia;
Kierowca przedstawia więcej niż jedną tarczkę na 24 godziny z danego pojazdu.
W zależności od zaistniałej sytuacji, możemy łączyć lub wprowadzać tarcze tak, aby były traktowane oddzielnie.
8.2.1. Podwója ekipa
W przypadku jazdy dwóch kierowców, w tachografie powinny być włożone dwie tarczki. Zapis na tych tarczkach dotyczący miejsca włożenia i wyłożenia, dat, pojazdu oraz liczników jest identyczny, z wyjątkiem imienia i nazwiska kierowcy.
W takim wypadku, gdy na jednej z tarcz rejestrowana jest jazda, to drugiemu kierowcy rejestruje się stan gotowości. W przypadku tarcz z podwójnej ekipy program przy odczycie zlicza jedynie przejechane km danego kierowcy – stąd też może pojawić się duże odchylenie w km odczytanych z tarczy i z licznika. Odpowiednią akcją jest połączenie tarczek.
W programie Tachospeed wprowadziliśmy ułatwienie wprowadzania tarcz podwójnej ekipy. Tarcze należy posortować tak, aby były poukładane na zmianę: pierwsza tarcza pierwszego kierowcy, pierwsza tarcza drugiego kierowcy, druga tarcza pierwszego kierowcy, druga tarcza drugiego kierowcy, trzecia tarcza pierwszego kierowcy, trzecia tarcza drugiego kierowcy. Przy takim ustawieniu tarcz w oknie po lewej stronie wprowadzanie odbywa się następująco:
Przy tarczy pierwszego kierowcy włączamy opcję Ekipa w zakładce Dane i uzupełniamy wszystkie pozostałe dane w tej zakładce.
Po kliknięciu w przycisk Zapisz w bazie opcja Ekipa pozostaje zaznaczona i możemy wprowadzić tarczkę drugiego kierowcy – ułatwienie w tym przypadku polega na tym, że wszystkie dane w zakładce Dane pozostają bez zmian, ponieważ tarcza drugiego kierowcy różni się tylko imieniem i nazwiskiem kierowcy, i tylko tę informację należy zmienić.
Po kolejnym kliknięciu w przycisk Zapisz w bazie dane w zakładce zmieniają się tak, jak w przypadku wprowadzania pojedynczych tarcz. Teraz możemy znowu prowadzać dane pierwszego kierowcy, pamiętając o wciśnięciu przycisku Ekipa.
8.2.2. Jazda zmianowa
W tym samym dniu pojazd może być prowadzony przez kilku kierowców – – w takim przypadku nie należy łączyć tych tarczek.
8.2.3. Jazda kilkoma pojazdami danego dnia
W tym przypadku kierowca, w okresie nie większym niż 24 godziny, może używać w każdym pojeździe tej samej tarczki, zapisując poszczególne stany licznika i numer rejestracyjny na odwrocie tarczki. Odpowiednią akcją jest połączenie tarczek lub użycie opcji Kilka pojazdów na tarczce przy zapisywaniu tarczy.
8.2.4. Kilka tarczek w ciągu dnia na jednym pojeździe
Czasami kierowca przedstawia więcej niż jedną tarczkę z danego pojazdu w okresie nie większym niż 24 godziny. Ta sytuacja jest nieuzasadnionym użyciem większej liczby tarczek i jest karana przez ITD. W programie możemy połączyć takie tarczki, aby poprawnie rozliczyć czas pracy kierowcy.